Bir göçmen ailesinin elindeki belgeler genellikle şunlardı:
1. Aile Kimlik Belgesi: Bu belgede, ailenin Yunanistan’dan ayrılacağı limanın adı, aile reisi olan erkeğin ve diğer yetişkin erkeklerin adları, kadın ve çocukların sayısı, ailenin toplam nüfusu, kimliğin düzenlendiği tarih, düzenleyen karma komisyonun resmi mühürle onayı, yolculuğun ücretli olup olmadığına ilişkin karma komisyonun notu yer almaktaydı.
2. Aşı Belgesi: Göçmen ailesindeki hangi bireye, hangi aşıların uygulandığına ilişkin, sağlık kuruluşlarının kaydı yer almaktaydı.
3. Tasfiye Talepnamesi: Göçmen ailesinin Yunanistan’daki mal varlığının miktarını ve paraca değerini ayrıntılarıyla gösteren ve Muhtelit Mübadele Komisyonu’na sunulması gereken belgenin bir kopyası. Bu belgeler göçmenin kendisi tarafından doldurulmuş, yerel ihtiyar heyetince imzalanmış ve karma komisyon tarafından da onaylanmıştı. Göçmen ailesinin talepnamede gösterdiği mal varlığının sonradan yapılacak incelemesinde doğruluğu saptandığında Türkiye’deki terk edilmiş mallardan hakkını alması öngörülüyordu.
4. Göçmen Yunanistan’dayken, Yunan makamlarınca müsadere edilen mallarına karşılık verilmiş makbuzlar ve resmi tutanak.
Ayrıca, göçmen ailesi vapurdan inince ilgili iskân mıntıka müdürlüğünce aşı durumunu ve iaşe edildiklerini gösteren, bir başka kimlik daha veriliyordu. Bu belgelerin en önemlileri kimlik, tasfiye ve aşı belgeleriydi. Aşılar, daha önce bu kentlere gelmiş olan İmdadı Sıhhi kurulları tarafından yapılıyordu. Ancak bu yeterli değildi.
Bir kere, Ankara’dan, Mübadele, İmar ve İskân Vekâleti’nden gelen emirler uyarınca gemilere yükleme yapmaları zorunluluğu vardı. Limanlara yığılan insanlar, gelişigüzel gemilere bindirilmeye çalışılıyor değildi. Bir düzenin olması, Türkiye’de yerleştirme planlarına uygun bindirme yapılması gerekiyordu. Bunun için de hem Ankara’dan gelen talimatlar dikkate alınıyor hem de göçmenlere ilişkin bilgiler düzenli olarak kimi defterlere kaydedilerek, tasnif ve istatistikler yapılıyordu.
Kaynak ve devamı: http://www.dtoizmir.org/türk_ticareti_bahriyesi.pdf
